Sport a zdrowie

Czym jest sport?

Na początku tekstu warto będzie ukazać czym jest kultura fizyczna i sport oraz wskazać ich zasadnicze cele i zadania. Obecnie w literaturze naukowej można spotkać bardzo wiele definicji kultury fizycznej. Jedna z nich mówi, że kultura fizyczna to „świadome przekształcanie natury ludzkiej (cielesnej, duchowej i wspólnotowej), mającej na celu dobro człowieka wyrażające się we wszechstronnym i harmonijnym jego rozwoju, zarówno w wymiarze biologicznym, duchowym, intelektualnym, społecznym, etycznym, estetycznym”. A zatem celem kultury fizycznej jest wszechstronny i harmonijny rozwój osobowości (budowy, postawy i estetyki ciała, sprawności, wydolności i odporności fizycznej; ogólnie zdrowia) w płaszczyźnie fizycznej, psychicznej, duchowej.

Znaczenie sportu

Słowo „sport” wywodzi się z języka łacińskiego a dokładnie z pojęcia disporte, który oznacza wyjście poza miasto w celu zażycia świeżego powietrza, ruchu, przyjemności. Sport, według jednej z wielu definicji, jest m. in. świadomym i dobrowolnym działaniem człowieka, podejmowanym w celu zaspokojenia potrzeby zabawy, współzawodnictwa itp.. Jednak obecnie zasadniczy cel sportu został zmieniony. Zamiast służyć zdrowiu, służy głównie zarabianiu pieniędzy, zaciętej rywalizacji, chęci bycia najlepszym i najbardziej sławnym za wszelką cenę (zatem np. taki sport jak sumo jest jego zupełnym zaprzeczeniem. W nim zdrowie wydaje się być na ostatnim miejscu. Zawodnicy często spożywają duże ilości ciężkostrawnych posiłków, najczęściej tuż przed snem, po to tylko, by przybrać na wadze. Im cięższy będzie zawodnik, tym większa jest szansa, że będzie odnosił sukcesy, a co za tym idzie, będzie bardziej popularny. W Japonii na przykład zapaśnicy sumo są bardzo szanowani, często wręcz ubóstwiani).
Mówiąc o sporcie trzeba powiedzieć, że nie może on być celem samym w sobie. Ma on być środkiem do celu, jakim przede wszystkim jest osoba i jej dobro. Powinien on ponadto uwzględniać prymat życia i zdrowia (życie jako dar Boga udzielony człowiekowi, który nie może być przedmiotem działań podpadających pod V przykazanie) oraz prymat ducha (ukierunkowanie na kulturę, budowanie międzyludzkiej wspólnoty, ubogacanie osobowości).
Papież Pius XII powiedział wiele pięknych słów o sporcie. Wskazał m. in. na jego główne cele a są one następujące: wychowanie i kształcenie ciała, rozwój wewnętrzny i zewnętrzny osoby, doskonałość życia osobowego oraz jako cel ostateczny: zbliżenie do Boga. Do tychże celów należy także dodać jego dobroczynne skutki jak: budowanie sił witalnych społeczności ludzkiej, integracja osobowa człowieka a szerzej integracja społeczeństwa, wyzwala ducha ofiary, wyrzeczenia, sprzyja pracy nad sobą. Warto w tym miejscu wspomnieć o częstym problemie spotykanym w szkołach, jakim jest zwiększająca się liczba uczniów rezygnujących z udziału na lekcjach wychowania fizycznego, co może negatywnie wpłynąć na późniejsze ich życie. Brak aktywności ruchowej, niemożność wyładowywania wszelkich napięć, frustracji, niepowodzeń na przykład poprzez uprawianie sportu, sprzyja rozwijaniu się nerwic, depresji itp.. Ruch, wszelka aktywność fizyczna pomaga lepiej wypoczywać, pracować umysłowo, spełniać swoje obowiązki.
Za podsumowanie niech posłużą nam słowa Jana Pawła II na temat sportu: „Sport jest z pewnością jednym z ważnych zjawisk, zdolnym przekazywać bardzo głębokie wartości językiem powszechnie zrozumiałym. Może być nośnikiem bardzo wzniosłych ideałów humanistycznych i duchowych, jeśli jest praktykowany w duchu pełnego poszanowania reguł, ale może także sprzeniewierzać się swoim prawdziwym celom, jeśli służy obcym sobie interesom, które lekceważą centralną rolę człowieka”.

Zawód: Sportowiec

Sport dla zdrowia, ducha i rozrywki

Uprawianie sportu jest bardzo dobrą formą spędzania wolnego czasu. Łączy się wtedy przyjemne z pożytecznym. Wszelkie gry zespołowe jak piłka nożna, siatkówka czy koszykówka jednoczą ludzi, uczą współpracy w grupie, wzajemnego zrozumienia, pracy dla dobra wspólnego, zdrowej rywalizacji, kształtują charakter, pomagają wyrabiać dobre nawyki. Rodzinne spędzanie czasu wolnego na przykład poprzez wspólną jazdę na rowerach, bieganie, pływanie łączy i zbliża do siebie, tych, którzy tworzą rodzinę.
Ciekawą formą wypełnienia czasu wolnego może być turystyka. Jak wiemy podróże najbardziej kształcą, są okazja do zawierania nowych przyjaźni, znajomości. Są szansą dla duchowego i intelektualnego rozwoju.
Wycieczki krajoznawcze dają okazję do zachwycenia się pięknem natury, do kontemplacji, modlitwy, odnalezienia siebie, spokoju, odzyskania wewnętrznej równowagi psychofizycznej. Aktywny wypoczynek, łączący turystykę ze sportem jest bardzo dobrą formą rekreacji, rozrywki, zabawy.
Sport o charakterze gry, rozrywki jest jednym z elementów zabawy a co za tym idzie, jest okazją do radosnego i przyjemnego wypoczynku. Taki sposób uprawiania sportu sprzyja całościowemu rozwojowi osoby, nie pozwala się nudzić, bo jak mawiał św. Jan Bosko: „Boisko martwe-diabeł żywy; boisko żywe-diabeł martwy”.
Sport jako odmiana zabawy tematycznej opartej na grze w role społeczne oraz jako praca prześwietlona wolnością i pięknem pomaga twórczo realizować własny system wartości, pełni doniosłą rolę wychowawczą, jest swego rodzaju pedagogiką dialogu, spotkania, radości, wolności jak i rozwoju.
Podsumowując należy stwierdzić, że sport nie powinien być lekceważony. Dlatego też, niezależnie od wieku, kondycji fizycznej czy zdrowia sport powinien być uprawiany w mniejszym, większym czy nawet minimalnym stopniu, gdyż pomaga on zachować dobre samopoczucie, wpływa pozytywnie na zdrowie, jest także okazją do przerastania siebie. Sport ujawnia możliwości fizyczne, intelektualne i duchowe człowieka, zatem może być jedną z dróg wiodących do samopoznania siebie.